Chương 2. Những bước đầu tiên

Xin lưu ý rằng ký tự phân tách package và version đã thay đổi từ - (dấu trừ) trong tên tệp nén thành _ (gạch dưới) ở trong tên của gói Debian

Trong tên tệp ở trên, hãy thay thế package bằng package name, tên version bằng upstream version, revision thành Debian revision, và arch thành package architecture, như đã định nghĩa trong Debian Policy Manual. ^[5]

Mỗi bước của phác thảo này được giải thích với các ví dụ chi tiết trong các phần sau.

Nếu một gói đã tồn tại, tốt, hãy cài đặt nó! :-) Nếu lúc cài đặt xuất hiện từ orphaned (điều đó có nghĩa người bảo trì gói đấy đã thiết lập tại Debian QA Group), bạn có thể chọn nó nếu nó vẫn có sẵn. Bạn cũng có thể giúp một gói nếu người bảo trị của gói đó đã tạo một "Request for Adoption" (RFA).^[6]

Có một số tài nguyên trạng thái quyền sở hữu gói:

Một lưu ý quan trọng là Debian đã có các gói cho hầu hết các loại chương trình, và số lượng các gói đã có trong kho lưu trữ Debian lớn hơn nhiều so với các cộng tác viên có quyền tải lên. Do đó, đóng góp cho các gói đã có sẵn trong kho lưu trữ luôn được đánh giá cao hơn (và nhiều khả năng nhận tài trợ) bởi các nhà phát triển khác ^[7]. Bạn có thể đóng góp bằng nhiều cách:

Nếu bạn có thể nhận bảo trì gói nào, hãy lấy nguồn (bằng các công cụ như apt-get source packagename) và kiểm tra chúng. Tài liệu này tiếc là không bao gồm thông tin toàn diện về việc nhận bảo trì gói. Rất may, bạn không cần phải mất nhiều thời gian khó khăn để tìm hiểu cách gói làm việc, khi đã có ai đó trước đây thực hiện các thiết lập ban đầu cho bạn. Hãy tiếp tục đọc, và; Rất nhiều lời khuyên dưới đây vẫn sẽ được áp dụng cho trường hợp của bạn.

Nếu là một gói mới, và bạn quyết định muốn xem nó trong Debian, thực hiện theo các bước sau:

Tất nhiên, cuối cùng chỉ là một biện pháp an toàn, và nhằm cứu bạn khỏi sự kích động của người dùng nếu bạn làm điều gì đó sai trái trong một số daemon setuid… Khi bạn có nhiều kinh nghiệm hơn trong trong gói, bạn sẽ có thể gói phần mềm kiểu như vậy.

Là một người bảo trì mới, bạn được khuyến khích để có được một số kinh nghiệm trong đóng gói với các gói đơn giản và không khuyến khích từ việc tạo ra các gói phức tạp.

Đóng gói gói phức tạp cao không phải là quá khó, nhưng nó đòi hỏi một chút kiến ​​thức. Bạn nên tìm kiếm hướng dẫn cụ thể cho từng tính năng phức tạp. Ví dụ, một số ngôn ngữ có tài liệu chính sách phụ của riêng mình:

Có một câu trong tiếng Latinh nói rằng: fabricando fit faber (thực hành làm cho hoàn hảo). Đó là tính cao nhất được đề nghị để thực hành và thử nghiệm với tất cả các bước của gói Debian với các gói đơn giản trong khi đọc hướng dẫn này. Một tarball thượng nguồn đơn giản hello-sh-1.0.tar.gz được tạo như sau có thể cung cấp một điểm khởi đầu tốt: ^[8]

$ mkdir -p hello-sh/hello-sh-1.0; cd hello-sh/hello-sh-1.0
$ cat > hello <<EOF
#!/bin/sh
# (C) 2011 Foo Bar, GPL2+
echo "Hello!"
EOF
$ chmod 755 hello
$ cd ..
$ tar -cvzf hello-sh-1.0.tar.gz hello-sh-1.0

Nếu mã nguồn chương trình của bạn xuất hiện dưới dạng một số loại lưu trữ khác (ví dụ: tên tập tin kết thúc bằng Z hoặc .zip ^[9]), Bạn cũng nên giải nén nó bằng các công cụ thích hợp và đóng gói lại nó.

Nếu mã nguồn chương trình của bạn đi kèm với một số nội dung không tuơng thích DFSG, bạn cũng nên giải nén nó để loại bỏ các nội dung đó và đóng gói lại nó bằng một phiên bản chỉnh sửa của thượng nguồn có chứa dfsg.

Với một ví dụ: Tôi sẽ sử dụng chương trình được gọi là gentoo , trình quản lý tệp GTK+. ^[10]

Tạo một thư mục con trong thư mục home của bạn có tên là debian hoặc deb hoặc bất cứ thứ gì bạn thấy thích hợp (ví dụ như ~/gentoo sẽ là tốt trong trường hợp này). Đặt tệp nén mã nguồn đã tải xuống vào trong đó và giải nén (với tar xzf gentoo-0.9.12.tar.gz ). Đảm bảo không có thông báo cảnh báo lỗi, thậm chí irrelevant, bởi vì các công cụ giải nén của người khác có thể hoặc không thể bỏ qua những dị thường này, vì vậy họ có thể gặp sự cố khi giải nén chúng. Dòng lệnh trình báo của bạn có thể giống như sau:

$ mkdir ~/gentoo ; cd ~/gentoo
$ wget http://www.example.org/gentoo-0.9.12.tar.gz
$ tar xvzf gentoo-0.9.12.tar.gz
$ ls -F
gentoo-0.9.12/
gentoo-0.9.12.tar.gz

Bây giờ bạn có một thư mục con khác, gọi là gentoo-0.9.12 . Đi vào thư mục đó và cẩn trọng đọc tài liệu được cung cấp. Thường có các tệp có README*, INSTALL*, *.lsm hoặc *.html . Bạn phải tìm hướng dẫn về cách biên dịch và cài đặt chương trình (có lẽ họ giả sử rằng bạn sẽ muốn cài đặt chương trình vào thư mục /usr/local/bin), bạn sẽ không làm điều đó, nhưng còn nhiều thứ về sau trong Phần 3.3, “Cài đặt các tệp tin đến đích của chúng”).

Bạn nên bắt đầu đóng gói với một thư mục mã nguồn hoàn toàn sạch sẽ (nguyên sơ), hoặc chỉ đơn giản với mã nguồn mới được giải nén

Các chương trình đơn giản thường có một Makefile và có thể được biên dịch chỉ bằng cách chạy lệnh make. ^[11] Một số còn hỗ trợ make check, nhằm tự kiểm tra điều kiện biên dịch. Để cài đặt chương trình vào thư mục đích thường được thực hiện với make install.

Bây giờ hãy thử biên dịch và chạy chương trình của bạn, để đảm bảo nó hoạt động đúng và không làm hỏng cái gì khác trong khi cài đặt hoặc chạy.

Ngoài ra, bạn có thể chạy make clean (hoặc tốt hơn nữa là make distclean) để dọn dẹp thư mục build. Đôi khi thậm chí còn hỗ trợ kịch bản gỡ cài đặt, make uninstall được sử dụng để xóa tất cả các tập tin đã cài đặt.

Rất nhiều chương trình phần mềm tự do được viết bằng ngôn ngữ C và C++. Nhiều trong số đó sử dụng Autotools hoặc CMake để làm cho chúng dễ dàng biên dịch đối với các nền tảng khác nhau. Các công cụ xây dựng này cần được sử dụng để tạo tệp Makefile từ tệp nguồn bắt buộc khác. Sau đó, các chương trình dễ dàng được xây dựng bằng cách sử dụng make; make install .

Autotools là hệ thống xây dựng GNU bao gồm Autoconf, Automake, Libtool, và gettext. Bạn có thể nhận ra các nguồn như vậy bằng các tệp configure.ac, Makefile.am, và Makefile.in.^[12]

Bước đầu tiên của quy trình làm việc với Autotools thường là chạy với bản thượng nguồn autoreconf -i -f trong thư mục nguồn và các tệp được tạo ra cùng với mã nguồn.

configure.ac-----+-> autoreconf -+-> configure
Makefile.am -----+        |      +-> Makefile.in
src/Makefile.am -+        |      +-> src/Makefile.in
                          |      +-> config.h.in
                      automake
                      aclocal
                      aclocal.m4
                      autoheader

Việc chỉnh sửa các tệp configure.ac và Makefile.am yêu cầu vài kiên thức về autoconf và automake. Xem info autoconf và info automake.

Bước thứ hai của quy trình làm việc Autotools thường là chúng ta sẽ có được các tệp mới sinh ra và chỉ cần chạy ./configure && make trong thư mục nguồn để biên dịch thành chương trình binary.

Makefile.in -----+                +-> Makefile -----+-> make -> binary
src/Makefile.in -+-> ./configure -+-> src/Makefile -+
config.h.in -----+                +-> config.h -----+
                 |
  config.status -+
  config.guess --+

Bạn có thể thay đổi nhiều thứ trong Makefile; ví dụ bạn có thể thay đổi thư mục mặc định để cài đặt tệp bằng cách sử dụng tùy chọn ./configure --prefix=/usr.

Mặc dù không bắt buộc, việc cập nhật cấu hình configure và các tệp khác với autoreconf -i -f có thể cải thiện tính tương thích của mã nguồn. ^[13]

CMake là một hệ thống xây dựng thay thế. Bạn có thể nhận ra các nguồn như vậy bằng tệp CMakeLists.txt.

Nếu mã nguồn thượng nguồn là gentoo-0.9.12.tar.gz, bạn có thể dùng gentoo làm nguồn (source) tên gói và 0.9.12 là phiên bản thượng nguồn. Chúng được mô tả trong tệp debian/changelog chi tiết tại Phần 4.3, “changelog”.

Mặc dù phương pháp tiếp cận đơn giản này là chủ yếu, bạn có thể cần phải điều chỉnh tên gói và phiên bản thượng nguồn bằng cách đổi tên thượng nguồn theo Chính sách Debian và quy ước hiện hành.

Bạn phải chọn tên gói chỉ bao gồm các chữ thường (a-z), chữ số (0-9, dấu cộng (+) dấu trừ (-), và dấu chấm (.). Phải có ít nhất hai ký tự, phải bắt đầu bằng một ký tự chữ hoặc số, và không được giống với tên đã tồn tại. Bạn nên giữ chiều dài của nó trong vòng 30 ký tự. ^[14]

Nếu thượng nguồn sử dụng một số thuật ngữ chung chung như test-suite cho tên của nó, bạn nên đổi tên nó để xác định rõ ràng nội dung của nó và cũng tránh làm rối không gian tên. ^[15]

Bạn nên chọn phiên bản thượng nguồn chỉ bao gồm alphanumerics (0-9A-Za-z), dấu cộng ( + ), dấu ngã ( ~ ), và dấu chấm (. ). Nó phải bắt đầu bằng một chữ số (0-9). ^[16]Tốt nhất nên giữ chiều dài của nó trong vòng 8 ký tự nếu có thể. ^[17]

Nếu thượng nguồn không sử dụng cấu trúc phiên bản bình thường như 2.30.32 mà lại sử dụng một số kiểu như 11Apr29, một chuỗi tên mã ngẫu nhiên, hoặc một giá trị băm VCS như một phần của phiên bản, hãy chắc chắn loại bỏ chúng khỏi phiên bản thượng nguồn. Thông tin này có thể được ghi lại trong tệp debian/changelog. Nếu bạn cần tạo mới ra một chuỗi phiên bản, nên sử dụng định dạng YYYYMMDD như là 20110429 cho phiên bản thượng nguồn. Điều này đảm bảo rằng dpkg hiểu các phiên bản sau này chính xác như cho việc nâng cấp phiên bản. Nếu bạn cần đảm bảo chuyển đổi suôn sẻ sang cấu trúc phiên bản bình thường như 0.1 trong tương lai, hãy sử dụng định dạng 0~YYMMDD như 0~110429 cho phiên bản thượng nguồn.

Các tên phiên bản ^[18] có thể được so sánh bằng cách sử dụng dpkg(1) như sau:

$ dpkg --compare-versions ver1 op ver2

Quy tắc so sánh phiên bản có thể được tóm tắt như sau:

Một trường hợp có thể xảy ra khi các bản phát hành thượng nguồn có phiên bản là gentoo-0.9.12-ReleaseCandidate-99.tar.gz nó là phiên bản trước của gentoo-0.9.12.tar.gz. Bạn cần đảm bảo rằng việc nâng cấp vẫn hoạt động bằng cách đổi tên nguồn thượng nguồn thành gentoo-0.9.12~rc99.tar.gz.

Thiết lập các biến môi trường shell $DEBEMAIL và $DEBFULLNAME để các công cụ bảo trì Debian nhận biết địa chỉ email và tên của bạn cho việc sử dụng cho các gói .^[19]

$ cat >>~/.bashrc <<EOF
DEBEMAIL="your.email.address@example.org"
DEBFULLNAME="Firstname Lastname"
export DEBEMAIL DEBFULLNAME
EOF
$ . ~/.bashrc

$ cd ~/gentoo
$ wget http://example.org/gentoo-0.9.12.tar.gz
$ tar -xvzf gentoo-0.9.12.tar.gz
$ cd gentoo-0.9.12
$ dh_make -f ../gentoo-0.9.12.tar.gz

Tất nhiên, hãy thay tên tệp bằng tên của bản lưu trữ gốc của bạn. ^[20] Xem dh_make(8) để biết chi tiết.

Bạn sẽ thấy một số câu hỏi về loại gói bạn muốn tạo. Gentoo là một gói nhị phân duy nhất — nó chị tạo ra một gói nhị phân, tức chỉ cần một tập tin .deb— vì vậy chúng ta sẽ chọn tùy chọn đầu tiên (với s), kiểm tra thông tin trên màn hình và xác nhận bằng cách nhấn ENTER. [21]

Việc thực hiện dh_make sẽ tạo một bản sao của tarball thượng nguồn gentoo_0.9.12.orig.tar.gz trong thư mục cha để phù hợp với việc tạo ra gói nguồn non-native Debian với tên debian.tar.gz sau này:

$ cd ~/gentoo ; ls -F
gentoo-0.9.12/
gentoo-0.9.12.tar.gz
gentoo_0.9.12.orig.tar.gz

Vui lòng lưu ý hai điểm chính của tên tệp tin này gentoo_0.9.12.orig.tar.gz:

Bạn cũng nên lưu ý rằng nhiều tệp mẫu đã được tạo ra trong thư mục debian Chúng được giải thích ở Chương 4, Các tệp yêu cầu trong thư mục debian và Chương 5, Các tệp khác trong thư mục debian. Bạn cũng nên hiểu rằng việc đóng gói không thể là một quá trình tự động hoàn toàn. Bạn sẽ cần phải chỉnh sửa thượng nguồn cho Debian (xem Chương 3, Sửa đổi mã nguồn). Sau đó, bạn phải cần sử dụng phương pháp thích hợp cho công việc xây dựng gói Debian (Chương 6, Biên dịch gói), kiểm thử chúng (Chương 7, Kiểm tra gói để tìm lỗi), vả đẩy chúng lên máy chủ (Chương 9, Tải gói phần mềm lên). Tất cả các bước sẽ được giải thích.

Nếu bạn vô tình xoá một số tệp khuôn mẫu trong khi đang làm việc với chúng, bạn có thể khôi phục chúng bằng cách chạy dh_make với tùy chọn --addmissing trong thư mục mã nguồn đang làm việc

Cập nhật cho một gói hiện sẽ có thể phức tạp vì nó có thể sử dụng các kỹ thuật cũ. Khi học những điều cơ bản, vui lòng gắn bó với việc tạo ra một gói theo kỹ thuật mới; Giải thích thêm được đưa ra trong Chương 8, Cập nhật gói phần mềm.

Vui lòng lưu ý rằng mã nguồn không cần chứa bất kỳ hệ thống xây dựng nào đã thảo luận trong Phần 2.4, “Xây dựng hệ thống đơn giản” và Phần 2.5, “Xây dựng hệ thống phổ biến”. Nó có thể chỉ là một tập hợp các dữ liệu đồ hoạ,... Việc cài đặt các tệp có thể được chỉ thực hiện bằng các tập tin cấu hình debhelper như là debian/install (xem Phần 5.11, “install”).